Misschien klinkt het voor jou als hetzelfde: vriendelijkheid en sociaal zijn. Maar in feite zijn deze twee dingen in hondenland écht twee verschillende dingen. Want ik kom in het bos genoeg vriendelijke honden tegen, maar deze honden vertonen niet altijd sociaal gedrag. In dit artikel vertel ik je het verschil tussen een vriendelijke en een sociale hond.
Wat is sociaal hondengedrag?
Een sociale hond… wat is dat nou eigenlijk? Een sociale hond is een hond die sociaal hondengedrag vertoont. En om te weten wat dat is, moeten we ons eigenlijk eerst eens in de wereld van de hond verdiepen, en vooral ook waar de hond vandaan komt. Want hoe gedragen sociale honden zich onderling?
Als je naar een sociale roedel honden kijkt, dan valt een aantal dingen op:
- Er is rust in de roedel
- Grenzen worden gerespecteerd
- Er vindt afstemming plaats (honden kijken naar elkaars lichaamstaal om zo te bepalen of de ander iets wil/niet prettig vindt)
Rust in de roedel
Laat ik dit wat meer toelichten. Rust in de roedel is essentieel en is iets wat we bij veel diersoorten terugzien. Op het moment dat er géén rust is in een roedel, is dat namelijk potentieel onveilig. Als we hem even helemaal terugtrekken naar een diersoort die niet hetzelfde is als de hond, maar er wel erg op lijkt, kan ik je beter uitleggen wat ik bedoel. We kijken even naar de wolf. Binnen een wolvenroedel zie je dat rust erg belangrijk is. Als er namelijk geen rust is in de roedel, is dat niet veilig. Je ziet potentiële vijanden niet aankomen en je jaagt mogelijk je eigen prooi weg op het moment dat je te druk bent. Vanuit het stuk veiligheid is het dus essentieel voor deze dieren om de rust in de roedel te bewaren.
Dit zien we ook nog steeds terug bij de hond. Binnen een hondenroedel is veiligheid en rust een groot goed. Is één hond te druk? Dan zullen sociale honden dit drukke gedrag remmen (tenzij er sprake is van oprecht spel, maar oprecht spel gaat ook niet samen met hyperactiviteit).
Grenzen worden gerespecteerd
Sociaal gedrag is elkaars grenzen respecteren. En dit is iets wat in losloopgebieden helaas niet altijd gebeurt. Honden hebben niet per se altijd zin om met elkaar te spelen, en dat is heel normaal. Jij maakt ook niet met iedere wildvreemde een praatje in de supermarkt, toch? En dus hoeft je hond ook niet iedereen geweldig te vinden. Als twee beleefde, sociale honden elkaar tegenkomen in het bos en één van de twee laat in zijn/haar lichaamstaal zien dat hij geen behoefte heeft aan contact, dan is het sociaal gedrag dat de andere hond dit respecteert en doorloopt. Sociale honden hebben oog voor elkaars lichaamstaal en respecteren het als ze zien dat één van de twee geen behoefte heeft aan contact.
Er vindt afstemming plaats
En daarop voortbordurend is ook afstemming heel belangrijk. Want op het moment dat die twee honden uit het kopje hierboven elkaar dan tegenkomen in het bos, dan is het bij sociale honden zo dat hun lichaamstaal op elkaar afgestemd is. Stel dat één van de twee honden het super spannend vindt om een andere hond tegen te komen, dan laat deze hond dat in zijn lichaamstaal zien. Hij gaat misschien borstelen, of verstijft. Als de andere hond een sociale hond is, dan herkent deze hond de spanningssignalen en reageert daarop door afstand te vergroten. Kortom: de lichaamstaal van hond 2 wordt afgestemd op de signalen van hond 1. De honden reageren op elkaars lichaamstaal. Dit is een belangrijk onderdeel van sociaal hondengedrag.
De vriendelijke hond
Maar vriendelijkheid is wat anders. Een vriendelijke hond is een hond die geen kwade intenties heeft. En dat is top! Alleen dat een hond geen kwade intenties heeft, betekent niet automatisch dat hij ook oog heeft voor de ander.
Bij vriendelijke honden denk ik aan de ultrablije labrador die door het bos huppelt alsof de wereld één groot feest is. En deze blije labrador heeft geen kwaad in de zin. Absoluut niet zelfs. Hij vindt alles en iedereen even lief. Tot zover hartstikke leuk, toch?
Alleen stel dat jij een hond hebt die andere honden juist hartstikke spannend vindt, en de blije labrador komt eraan… dan is die labrador niet per definitie de meest sociale hond. Want de labrador walst over alle spanningssignalen van jouw hond heen. Hij ziet het niet eens! De labrador denkt alleen maar aan alles wat leuk en gezellig is en heeft daarmee totaal geen oog voor de belevingswereld en grenzen van de andere hond. De labrador is dus wel vriendelijk, maar houdt eigenlijk niet voldoende rekening met de ander. En vertoont daarmee dus niet per definitie sociaal gedrag.
Sociaal hondengedrag kan ook hard zijn
Bij ‘sociaal hondengedrag’ denken wij als mensen automatisch aan lieve honden. Maar sociaal hondengedrag kan ook hard zijn. Denk aan een moederhond die haar puppy flink corrigeert omdat de pup te hard in haar tepel bijt tijdens het drinken. Dit is sociaal hondengedrag, omdat de moederhond haar puppy hiermee een belangrijke les leert: je moet zachtjes zijn met de tandjes die je in je bek hebt. Een harde les? Ja. Maar een belangrijke les om in het verdere leven als hond sociaal gedrag te kunnen vertonen? Absoluut. Want de pup leert dat de moederhond grenzen heeft, en dat hij die moet respecteren. Bovendien leert hij hoe hij voorzichtig met zijn gereedschap (= zijn scherpe tandjes) moet omgaan. Mooiere lessen zijn er niet.
Het verschil tussen een sociale een een vriendelijke hond?
Een sociale en een vriendelijke hond hebben beide geen kwaad in de zin en zijn beide in essentie fijne dieren. Maar het verschil is dat een sociale hond ook rekening houdt met de ander, en een vriendelijke hond niet per se altijd. Het kan natuurlijk ook naast elkaar bestaan: dat je hond sociaal én vriendelijk is. Zacht, maar wel duidelijk in zijn communicatie. Vriendelijk, maar ook duidelijk in zijn grenzen wanneer dat nodig is.
En dat is wat mij betreft de mooiste combinatie!
