Hondenlosloopveldjes. Ik kom er niet met mijn hond. En dat is eigenlijk gek. Want die veldje zijn er voor honden. En toch ben ik er geen voorstander van om er naar toe te gaan met je hond. Hondenlosloopveldjes: dit is waarom ik geen fan ben.
De basisbehoeften van een hond
Om te begrijpen waarom sommige plekken niet prettig zijn voor een hond, is het eerst belangrijk om te kijken naar de basisbehoeften van een hond. Natuurlijk zijn er basisbehoeften als slapen, eten en drinken, maar de behoeften van je hond zijn veel breder dan dat. Ik neem ze met je door.
Snuffelen
Snuffelen is een voorwaarde om echt hond te kunnen zijn. Een hond die niet kan snuffelen, kan zijn beste zintuig niet gebruiken en kan dus niet op een hondse manier de wereld ontdekken. De neus van de hond is ontzettend goed. Zo goed dat honden het verschil kunnen ruiken tussen een olympisch zwembad waar 1(!) suikerklontje in zit en een olympisch zwembad waar géén suikerklontje in zit. Ongelooflijk, hè? Die neus is dus waanzinnig goed en het is belangrijk dat je hond ‘m kan gebruiken.
Door te snuffelen verzamelt een hond informatie en deze informatie helpt hem om de wereld beter te begrijpen. Het snuffelen is ontspannend voor je hond. Je hond maakt tijdens het snuffelen hormonen aan zoals oxytocine, endorfine en dopamine. Allemaal hormonen waardoor je je ontspannen en voldaan gaat voelen. Snuffelen maakt je hond dus in essentie gelukkiger.
Ook in de sociale interactie is snuffelen belangrijk. Honden die elkaar niet kennen en die elkaar op een beleefde manier begroeten, ruiken aan elkaars anus. Daar zitten de anaalklieren en uit die anaalklieren kan jouw hond opmaken of de andere hond een reu of een teef is, of hij jong of oud is, of hij zeker of onzeker is, enzovoorts. Waar wij als mensen elkaar verbaal vertellen wie we zijn, doen honden dat via geur. Een beleefde kennismaking gaat dus echt met de neus. En daarom is het gebruiken van die neus een belangrijke basisbehoefte van je hond.
Veiligheid
Net als ieder levend wezen, heeft ook jouw hond veiligheid nodig. Een veilige plek om te kunnen slapen, maar ook een veilige plek om te kunnen wandelen. Veiligheid tijdens het wandelen is iets wat je hond niet helemaal zelf kan reguleren. Hij bepaalt immers niet waar er gewandeld wordt, en dus heb jij als eigenaar een grote verantwoordelijkheid in het regelen van de veiligheid tijdens jullie wandeling. Veiligheid tijdens het wandelen betekent dat je hond niet in situaties wordt gebracht waarin hij zich onveilig voelt, maar niet weg kan. Veiligheid tijdens het wandelen betekent ook dat je geen plekken opzoekt waarbij de grenzen van je hond worden overschreden. Veiligheid tijdens het wandelen betekent ook een stuk keuzevrijheid voor je hond: zelf bepalen bij wie hij zich wel/niet veilig voelt en zelf bepalen met wie hij de interactie aan wil gaan.
Rust
Van nature zijn alle dieren op zoek naar rust, want rust betekent veiligheid. Te veel drukte in een groep zorgt voor chaos. Dit zie je eigenlijk bij alle (wilde) dieren. Op het moment dat er in een roedel wolven onrust ontstaat, is dat potentieel een probleem, want de te drukke wolf verjaagt eventuele prooien en maakt de roedel minder alert op eventuele vijanden of gevaarlijke situaties. Een hond is natuurlijk geen wolf, maar het principe werkt net zo. Als er in een hondenroedel te veel chaos ontstaat, kan een hond de rest van de situatie minder goed overzien. Het is natuurlijk hondengedrag om te veel drukte te willen remmen. Dit is ook wat de moederhond doet in een nestje. De pups die té druk zijn, worden flink gecorrigeerd.
Sociale interactie
Ja, ook sociale interactie is een basisbehoefte van je hond. Honden zijn roedeldieren. Ze leven graag samen met hun familie. Dat kunnen mensen en ook andere dieren zijn. Samen zijn is belangrijk voor een hond. MAAR dat betekent niet dat een hond met IEDEREEN samen wil zijn. En dat is waar wij als mensen vaak de mist in gaan. We denken dat een sociaal dier als een hond met iedereen wil spelen. Dat hij iedereen leuk vindt. Maar dat is eigenlijk een heel gekke gedachte. Want zelfs de meest extraverte persoon is niet met iedereen bevriend. Zelfs de meest extraverte persoon maakt niet met iedereen in de supermarkt een praatje. En zelfs de meest extraverte persoon zou het niet fijn vinden om gedwongen in een veel te klein kamertje te zitten met wildvreemden en het daar verplicht gezellig mee te moeten hebben.
Dit is waar het misgaat op een hondenlosloopveldje
En dit is waarom ik geen fan ben van hondenlosloopveldjes. Het zijn namelijk geen plekken waar aan deze voorwaarden wordt voldaan. Laten we de voorwaarden nog eens langslopen en kijken hoe die zich verhouden tot het hondenlosloopveld:
- Snuffelen. Een hondenlosloopveldje is geen plek waar je hond in alle rust kan snuffelen als er nog 10 andere honden rondlopen. Hij wordt in zijn snuffelgedrag gestoord doordat er te veel gebeurt. Als je op een veldje loopt met veel andere honden die je niet kent, is die situatie niet per definitie veilig. Rustig opgaan in je gesnuffel is dus niet iets wat veel honden daar zullen doen.
- Veiligheid. Is het heel veilig om opgesloten te worden op een te klein veldje met hekken eromheen met allemaal honden die je niet kent, en waar je misschien eigenlijk ook niks mee wil? Nee. Dat is niet veilig. Natuurlijk vluchtgedrag heeft op een hondenlosloopveldje geen kans. Als jouw hond besluit dat hij de situatie niet fijn vindt, kan hij niet vluchten. Er zitten immers hekken om het veld heen, dus waar moet hij heen? Omdat vluchtgedrag geen kans krijgt, zie je vaak dat honden die het veldje geen prettige plek vinden op andere manieren overgaan om voor zichzelf veiligheid te creëren, bijvoorbeeld door uit te vallen naar andere honden. Als de hond de kans had gehad om gewoon uit de groep weg te lopen omdat hij geen zin had om onderdeel van de groep te zijn, was uitvalgedrag helemaal niet nodig geweest.
- Rust. Op een hondenlosloopveldje heerst vaak weinig rust. Veel honden hebben stress, omdat de situatie niet aan hun basisbehoeften voldoet. En deze stress werkt aanstekelijk, waardoor je een veldje krijgt vol gestreste honden. Niet bepaald een rustige situatie en hét recept voor escalatie.
- Sociale interactie. Oké, op het eerste oog lijkt het alsof er aan deze voorwaarde wordt voldaan op een hondenlosloopveldje. De hond kan immers sociale interactie aangaan met andere honden, toch? Ja, tot zover klopt ‘ie. Het enige wat we vergeten is dat de vrije keuze totaal verdwenen is. JIJ bepaalt dat jouw hond het op dat veldje leuk moet gaan hebben met al die honden die hij niet kent. Het is gedwongen interactie. Vergelijk het maar eens met dat jij in een kamertje gestopt wordt met 10 wildvreemden en dat je ouders tegen je zeggen: “Jij moet het nu leuk gaan hebben met deze mensen.” Niet fijn, toch? En dat is wel wat we doen als we onze honden naar een hondenlosloopveldje brengen.
Veel stress
Op hondenlosloopveldjes heerst veel stress, precies om de bovengenoemde redenen. En gestreste honden reageren niet meer op een gewenste manier. Die reageren vanuit een overlevingsinstinct. Dit is waarom er veel escalaties ontstaan op deze veldjes. Honden zitten er in de meeste gevallen helemaal niet op te wachten om met wildvreemden op een veldje geparkeerd te worden. Als je goed gaat opletten, zie je veel honden op deze veldjes diverse stresssignalen laten zien, zoals hijgen, schudden, verstijven, achter elkaar aanjagen, op elkaar rijden, enzovoorts. Het zijn signalen die door veel mensen geïnterpreteerd worden als spel, maar in wezen is het stress.
Niet elke hond wil spelen
Wat dan nog niet eens benoemd is, is dat niet elke hond de behoefte heeft om veel te spelen. Veel jonge puppy’s spelen wél heel graag, en dat past ook helemaal bij de leeftijd. Maar naarmate een hond volwassener wordt, zie je dat de spelbehoefte afneemt. Dat betekent niet dat een hond per definitie nooit meer wil spelen, maar wel dat de hond kritischer wordt in met WIE hij wil spelen. Niet iedere viervoeter is dan nog een potentieel speelkameraadje. Veel volwassen honden hebben bijvoorbeeld 2 of 3 honden met wie ze nog wel eens spelen. De rest van de honden zien ze niet meer als speelmaatje. En dat is dus heel normaal hondengedrag! Als je dat spiegelt aan de situatie op een losloopveldje, zie je misschien wel dat je eigenlijk van je hond vraagt om met wildvreemden te spelen terwijl hij daar helemaal geen zin meer in heeft. En misschien snap je dan ook waarom dat hondenlosloopveldje helemaal niet per definitie een leuke plek is voor je hond.
Leer je hond begrijpen
Het is belangrijk om je hond te leren begrijpen. Waar liggen zijn behoeften nou écht? Doe ik hem wel een plezier met de manier waarop ik mijn wandelingen op dit moment inricht? Is zijn gedrag wel echt spel, of is het meer stress? Je kunt je hond pas echt leren begrijpen, als je zijn lichaamstaal goed leert interpreteren. En daar kan ik je bij helpen. In mijn minicursus Lichaamstaal leg ik je bijvoorbeeld meer uit over de lichaamstaal van honden en stresssignalen, zodat je dit beter kunt leren herkennen.
