Als er iets is wat je in de puppytijd tegenkomt, dan is het het zindelijk maken van je puppy. En dat kan best een karweitje zijn! Want hoe zorg je ervoor dat je pup begrijpt dat plassen en poepen buiten moet, en niet binnen? En wat als je puppy ongelukjes blijft houden? In dit artikel leg ik je uit hoe je je puppy zindelijk maakt en tot welke leeftijd ongelukjes heel normaal zijn.
Zindelijkheidstraining hoort erbij
Iedere puppyeigenaar moet eraan geloven: zindelijkheidstraining. Het is heel normaal dat je je puppy niet 100% zindelijk uit het nest mee naar huis neemt. Goede fokkers zorgen er wel voor dat puppy’s al kennismaken met zindelijkheidstraining, maar in de meeste gevallen hebben jonge pups gewoon regelmatig ongelukjes. Dat hoort erbij. En daarom is het heel normaal dat jij als puppyeigenaar aan de bak moet om je puppy zindelijk te maken. Geen zorgen dus als je kersverse pup nog regelmatig ongelukjes heeft in huis!
Wanneer is een puppy zindelijk?
De meeste honden zijn tussen de 4 en 6 maanden volledig zindelijk. Dit is echter een gemiddelde en dat betekent dat er altijd uitschieters naar boven en naar beneden zijn. Er zijn puppy’s die al heel snel zindelijk zijn en er zijn honden die met 9 maanden nog wel eens een ongelukje hebben. Zolang het niet gaat om structurele ongelukjes (bijvoorbeeld een hond van 9 maanden die elke dag meerdere keren in huis plast of poept) hoef je je hier meestal geen zorgen om te maken. Ga ervan uit dat je hond als hij een jaar is sowieso volledig zindelijk moet kunnen zijn, zowel overdag als ’s nachts.
Hoe maak je je puppy overdag zindelijk?
Om je puppy overdag zindelijk te maken, zijn verschillende dingen belangrijk. Ik neem ze hieronder met je door.
Laat je puppy plassen op deze momenten
Er zijn bepaalde momenten waarop het belangrijk is om je puppy te laten plassen. Als je je puppy op deze momenten de kans geeft om even te plassen of poepen, wordt de kans op ongelukjes namelijk een stuk kleiner en doet je puppy dus heel veel positieve momenten op waarbij het plassen/poepen buiten goed gaat! Momenten waarop het essentieel is om je puppy even te laten plassen zijn:
- Na het slapen
- Als je puppy onrustig wordt
- Als je puppy gaat snuffelen in huis
- Na het spelen
- Sowieso elke 2 uur
Onthoud dat je je puppy in het begin niet vaak genoeg mee naar buiten kunt nemen voor een plasje. Des te meer positieve ervaringen je puppy opdoet met het buiten plassen, des te sneller hij leert dat dát is hoe het moet.
Beloon je puppy voor elk plasje/poepje dat buiten gebeurt
Honden leren ontzettend makkelijk door middel van beloningen. Door beloond te worden voor goed gedrag, zijn ze geneigd dat gedrag te herhalen. Het gedrag levert ze immers iets fijns op! Dit werkt ook zo voor zindelijkheid. Voor elk plasje/poepje dat jouw puppy buiten doet, mag je hem daarom uitvoerig belonen met wat lekkers. Dit zal hem motiveren om dit gedrag te herhalen, omdat hij weet dat hij er iets fijns voor terugkrijgt.
Leer je puppy de woorden ‘Plas’ en ‘Poep’
Het is handig om daarbij het woord ‘Plas’ of ‘Poep’ te zeggen, zodat hij die woorden leert koppelen aan de handeling van het plassen of poepen. Als je dan vervolgens een keertje naar buiten gaat met het doel om je puppy een plasje te laten doen, kan je hem simpelweg door te zeggen ‘Doe maar een plas’ vertellen wat de bedoeling is.
Zorg voor een duidelijk dagritme
Des te duidelijker je dagritme is, des te voorspelbaarder het dagritme is voor je puppy. En voorspelbaarheid helpt bij het leren van nieuwe dingen. Het is prettig voor je puppy als je handelingen constant in dezelfde volgorde doet, bijvoorbeeld: wandelen/spelen – slapen – plassen/poepen – wandelen/spelen – slapen – plassen/poepen. Natuurlijk mag je, indien nodig, extra naar buiten met je pup als je merkt dat hij iets moet doen, maar in principe leert je puppy met een vast dagritme wat de momenten zijn om te poepen en plassen en leert hij het dus ook tot die momenten ophouden.
Werk met een vaste poep- en plasplek
Voor puppy’s is de wereld enorm overweldigend. Waar jij de prikkels om je heen prima kunt filteren, is voor je pup alles nieuw. Blaadjes die ritselen aan de bomen, een fietser, een auto die start, een vogeltje dat door het gras hopt, een kat die in het zonnetje ligt te slapen, je buurman die langsloopt en ‘hallo’ zegt… het zijn allemaal prikkels! Hierdoor is het heel makkelijk voor je puppy om vooral bezig te zijn met zijn omgeving en totaal te vergeten dat hij buiten kwam om te plassen.
Als je werkt met een vaste plasplek, bijvoorbeeld een specifiek stukje gras bij een boom vlak voor je huis, leert hij die plek te koppelen aan plassen of poepen. De vaste plek herinnert hem als het ware aan de reden dat hij naar buiten kwam: om te plassen! Deze plek is ook een plek waar je héél vaak komt, waardoor deze plek vertrouwd aanvoelt voor je puppy – vertrouwd genoeg om rustig te kunnen plassen of poepen. Buiten de wandelingen om kan ‘even een plasje doen buiten’ dus simpelweg beteken dat je naar dit plekje toeloopt, wacht tot je puppy iets doet, en dan weer naar binnen gaan.

Hoe maak je een puppy ’s nachts zindelijk?
De nachtzindelijkheid is een ander verhaal. Waar je je puppy idealiter overdag elke twee uur naar buiten laat gaan om te plassen, wil je die tijdspanne ’s nachts graag snel oprekken. Niemand heeft er zin in om ’s nachts elke twee uur buiten te staan – ook je puppy niet. Gelukkig is dit meestal ook niet nodig. Net als wij komen honden ’s nachts in hun diepere slaap, waardoor ze minder vaak wakker worden dan overdag. Dat betekent dus ook dat ze minder vaak wakker zullen worden om te plassen.
Belangrijk is wel om te zorgen dat je zicht hebt op je puppy tijdens de eerste nachten. Slaap daarom de eerste nachten bij je pup in de buurt. Op die manier heb je het door als hij wakker wordt, zodat je op die momenten – als je merkt dat je puppy wakker blijft en onrustig wordt – direct naar buiten kunt om te plassen. Zorg ervoor dat je het plassen in de nacht héél functioneel houdt. Je komt écht alleen buiten om te plassen/poepen, verder niks. Maak er geen “leuke wandeling” van, want voor je het weet vindt je puppy het reuze gezellig om iedere nacht een gezellig wandelingetje met jou te maken zonder dat er daadwerkelijk sprake is van hoge nood.
Werkt een bench bij zindelijkheidstraining
Dan is er ook nog de bench die je kunt inzetten bij zindelijkheidstraining. En ja, de bench kan zéker helpen (maar het is niet zo dat een puppy die nooit in de bench zit niet zindelijk kan worden!). Het voordeel van de bench is dat je de ruimte van je puppy beperkt. Honden zijn van nature dieren die liever hun eigen ligplek niet bevuilen. Ze vinden het niet fijn om in hun eigen ontlasting of urine te liggen. Als je met een kleine bench werkt, kan je dat in je voordeel gebruiken. Een puppy die namelijk in een kleine bench poept of plast, ligt in zijn eigen urine of ontlasting, en dat is niet fijn. De bench is daarom een makkelijke manier om de pup te stimuleren om alles iets langer op te houden.
De maat van de bench is hierbij heel belangrijk. De bench moet niet te klein zijn. Je puppy moet op zijn zij met alle pootjes languitgestrekt in de bench kunnen liggen. Als dat precies past, is de bench groot genoeg. Kies niet voor een té grote bench. Dan kan je puppy aan de ene kant van de bench een poep-/plasplekje creëren, en aan de andere kant een slaapplekje.
Let op: de bench werkt niet voor elke hond goed. Ik ben absoluut niet anti-bench (mijn hond heeft ook een bench), maar het is bij de bench essentieel om goed te kijken of dit bij je hond past. Natuurlijk is de bench altijd iets wat aangeleerd moet worden en voor sommige hond werkt de bench (mits positief aangeleerd!) prima. Maar er zijn ook honden die de bench écht niet prettig vinden; hoe geduldig en positief je het ook aanleert. De bench zal voor deze honden alleen maar voor meer stress zorgen en zal dan een averechts effect hebben.
Ongelukjes tijdens de zindelijkheidstraining
Ongelukjes tijdens de zindelijkheidstraining horen erbij. Het komt zelden voor dat puppy’s nooit eens een ongelukje hebben in de fase waarin ze zindelijk moeten worden. Het is heel belangrijk dat je ongelukjes niet te veel aandacht geeft. Dit zijn wat do’s en dont’s bij ongelukjes tijdens de zindelijkheidstraining:
- Straf je puppy niet. Je puppy moet nog leren hoe zindelijk zijn werkt. Hij doet het niet expres. Straffen zal er in het vervolg vooral voor zorgen dat als je puppy het in huis niet meer kan ophouden, dat hij zal plassen/poepen op een plek waar jij het niet ziet (bijvoorbeeld achter de bank). Hij zal het dus stiekem gaan doen.
- Besteed weinig aandacht aan het ongelukje. Des te groter jij het maakt, des te groter het wordt. Ongelukjes horen erbij, dus behandel het ook op die manier. Schenk er niet te veel aandacht aan richting je pup.
- Zorg dat je de urine/ontlasting goed opruimt, zodat je puppy niet op diezelfde plek zal willen poepen of plassen om de geur te bevestigen. Belangrijk is dus dat je schoonmaakt met schoonmaakmiddel waarmee je de geur volledig verwijdert.
- Wacht niet lang met het opruimen van ongelukjes. Ruim het gewoon direct op zonder daarbij veel aandacht te besteden aan je pup.
Mijn puppy plast in huis nadat we buiten zijn geweest
Een veel voorkomend probleem wat puppyeigenaren aankaarten, is dat ze naar buiten gaan met hun puppy om te plassen en poepen, dat de pup buiten niks doet en bij binnenkomst thuis opeens een grote plas laat lopen. Hoe kan dit? En beter nog: hoe kan je het voorkomen?
Dit gedrag is vanuit de pup gezien heel logisch. Ik noemde het al eerder: voor een puppy is naar buiten gaan véél meer dan “alleen even een plasje doen”. Elke prikkel telt en de buitenwereld is voor een jonge pup enorm overweldigend. Hierdoor gebeurt het vaak dat puppy’s naar buiten gaan, totaal afgeleid raken door alle prikkels buiten, vergeten te plassen of poepen of te overprikkeld/gespannen zijn om te plassen of poepen. Eenmaal thuis ontspannen ze zich weer, en oeps… dan loopt alles er zo uit.
Dit heeft dus alles te maken met de overweldigende buitenwereld. Zeker in de eerste weken als je puppy net bij je is, en in de periode dat je puppy door zijn angstfase heengaat, vanaf ongeveer 12 weken, zal je vaker zien dat je puppy niet wil wandelen. Het helpt in deze periode om vast te houden aan die vaste plasplek, zodat je puppy zich minder hoeft te richten op de overweldigende buitenwereld en begrijpt dat hij echt alleen naar die ene plek heen hoeft, om daar even te plassen. Als je puppy niet naar de plasplek toe wil lopen, omdat hij alles zo spannend vindt, is het ook prima om je pup even op te tillen en hem op de vaste plasplek neer te zetten.
Waarom ik niet zo’n fan ben van puppypads
Een veel aangedragen manier om de zindelijkheidstraining van je puppy aan te vliegen, is het werken met puppypads. Dit zijn waterdichte, absorberende matten waar een puppy in huis op kan plassen. Een puppypad heeft voordelen, maar zeker ook nadelen. Een puppypad kán een handige oplossing zijn als je bijvoorbeeld in een appartement woont en je niet snel buiten staat als je ziet dat je hondje hoge nood heeft. Maar een nadeel is dat je je hond alsnog leert dat hij binnen mag poepen en plassen, en dat is nu precies wat je ‘m eigenlijk niet wil leren. Puppypads kúnnen dus dienen als tussenfase voor jonge puppy’s die niet snel naar buiten kunnen, maar waar mogelijk zou ik er zo snel mogelijk weer vanaf stappen. De beste manier om je puppy zindelijk te krijgen is simpelweg door hem te leren dat poepen en plassen buiten gebeurt.
Hulp bij de opvoeding van je pup
De zindelijkheid van je pup is slechts één van de vele dingen waar je over na moet denken als je een puppy krijgt. De puppytijd is geweldig, maar ook hartstikke intensief. Het is echt alsof je een baby in huis hebt, je pup moet álles nog leren en je moet er een hoop tijd en energie in stoppen.
Wil jij weten hoe je alle leerprocessen van je puppy, zoals het socialiseren, bijtgedrag, het alleen thuis leren blijven en netjes aan de lijn leren lopen moet aanvliegen? Bekijk dan vooral mijn online puppycursus eens. In deze cursus leer je álles over het leggen van een stabiele, stevige basis met je hond! En het fijne is: als cursist mag je vragen stellen via de mail. Ik ben dus je hulplijntje!