Bezitsagressie bij honden

Bezitsagressie bij honden. Wat is dat precies? Bezitsagressie houdt in dat honden hun bezit willen verdedigen en agressief gedrag inzetten om dat te doen. Dat “bezit” kan iets heel simpels zijn, zoals een speeltje, een botje of een tak die ze in het bos gevonden hebben. Wat het ook is, het is voor de hond belangrijk genoeg om het met agressie te verdedigen. Waarom hebben sommige honden last van bezitsagressie? En hoe ga je hiermee om?

Wat is bezitsagressie precies?

Bezitsagressie – zoals ik hierboven al zei – houdt in dat je hond zijn bezit verdedigt tegenover anderen. Die “anderen” kunnen mensen zijn, maar bezitsagressie kan ook richting andere huisdieren zijn. Ik zeg bewust kán, want bezitsagressie is per hond verschillend. De ene hond vertoont wel bezitsagressie tegenover de ene huisgenoot, maar niet tegenover de andere. Het kan zelfs zo zijn dat een hond bezitsagressie vertoont tegenover jou, maar niet richting je partner, of andersom.

Bezitsagressie uit zich in de vorm van agressief gedrag. Hierbij kan je denken aan:

• Snappen
• Weglopen met het bezit
• Zich wegdraaien van de ander
• Grommen
• Bijten
• Aanvallen

Een hond met bezitsagressie kan dus gedrag vertonen dat mogelijk gevaarlijk is voor anderen. Daarom is het heel belangrijk om met dit gedrag aan de slag te gaan.

Is een hond met bezitsagressie dominant?

Laat ik meteen even een groot misverstand uit de wereld helpen. Nee, een hond met bezitsagressie is niet dominant. Een hond met bezitsagressie voelt zich zéér bedreigd en ziet agressie als enige optie om zijn bezit te verdedigen. Dit doet de hond niet omdat hij dat zelf leuk vindt of omdat hij jou of anderen wil overheersen. Dit doet hij gewoon omdat hij bang is dat er iets van hem afgepakt wordt.

Bezitsagressie voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen. En daarom is het – als jouw hond geen bezitsagressie heeft – mooi om je meer te verdiepen in manieren waarop je dit kan voorkomen. Bezitsagressie komt erop neer dat jouw hond bang is dat een ander (dier of mens) iets van hem afpakt. Het kan dus geen om een speeltje, een botje of zijn voerbak (in dit laatste geval spreken we over voernijd). In essentie kan je bezitsagressie dus voorkomen door te voorkomen dat jouw hond het gevoel heeft dat hij zijn bezit MOET verdedigen.

Pak dus nooit iets van je hond af. Geef hem nooit het gevoel dat jij een bedreiging bent als hij eet of als hij met een speeltje bezig is. Geef hem het gevoel dat jouw aanwezigheid alleen maar leuk is. Bij jonge honden kan je al op een speelse manier werken aan vertrouwen door middel van de volgende oefeningen:

• Geef je hond in eerste instantie uit jouw hand te eten, zodat je hond jouw hand associeert met het krijgen van eten.
• Pak het eten nooit af, maar voeg steeds iets toe aan de voerbak. Geef het eten in kleine beetjes en doe eerst een klein beetje voer in de bak. Is dat voer op? Doe er dan weer een beetje bij. Weer op? Leg nog een beetje in de bak. Zo leert je pup dat jouw hand in de voerbak betekent dat er voer bij komt in plaats van dat het afgepakt wordt.
• Leer je hond al op jonge leeftijd om te ruilen. Een speeltje afgeven betekent dat hij een koekje krijgt, etc. Ook apporteren kan hier een mooie manier voor zijn. Zo leert je hond dat het afgeven van een balletje of speeltje juist betekent dat het spelletje opnieuw begint – en dat is alleen maar leuk!

Honden met negatieve ervaringen

Helaas zit bezitsagressie er bij sommige honden al zeer jong in. Puppy’s die in het nest met z’n allen uit dezelfde bak moeten eten, ontwikkelen bijvoorbeeld sneller voernijd. Ze hebben immers in de periode in het nestje (een zeer belangrijke periode voor hun ontwikkeling) ervaren dat het voer zo voor hun neus wordt afgepakt door broertjes en/of zusjes. Als dat je eerste ervaring is met voer, dan is het logisch dat je andere levende wezens in de buurt van jouw voerbak als een bedreiging ziet.

Lees de lichaamstaal van je hond

Om bezitsagressie te voorkomen, is het belangrijk dat je de signalen van je hond ziet aankomen. Je hond kan niet zeggen: “Ik ben bang dat je mijn speeltje afpakt,” en dus moet hij op een andere manier proberen duidelijk te maken dat hij zich bedreigd voelt. Dit laat hij zich door middel van zijn lichaamstaal. Signalen kunnen zijn dat je hond:

• Verstijf wanneer jij in de buurt komt
• Zich van jou wegdraait als je in de buurt komt (alleen zijn kop of zijn hele lijf)
• Opstaat en wegloopt (de afstand vergroot)
• Naar je gromt (wat erger wordt als jij dichterbij komt)
• Naar je snapt zodra jij het object dat je hond verdedigt probeert af te pakken
• Op zijn speeltje/botje gaat liggen
• Weigert het speeltje/botje los te laten
• Bijt

Dit zijn geen gezellige signalen. Absoluut niet. Niemand zit erop te wachten dat een hond naar je gromt omdat hij bang is dat jij z’n speeltje afpakt. Toch is het wel belangrijk om deze signalen serieus te nemen. Je hond probeert je iets te vertellen. Als jij die boodschap niet serieus neemt, moet je hond met “zwaardere” signalen komen om ervoor te zorgen dat jij zijn grens respecteert. Zo kan het zijn dat je hond eerst gromt om zijn grens aan te geven. Overschrijd jij die grens? Dan heeft je hond mogelijk het gevoel dat het grommen niet genoeg is en begint hij te snappen als je dichterbij komt.

Afpakken maakt het alleen maar erger

Dit betekent dus ook dat iets van je hond afpakken het probleem alleen maar erger maakt. Als jij een hond hebt die bang is dat jij zijn botje afpakt en jij pakt vervolgens inderdaad dat botje af, dan is het logisch dat je hond zijn botje de volgende keer nóg agressiever gaat verdedigen. Hij heeft immers de vorige keer ervaren dat zijn grom niet genoeg was.

Bezitsagressie: wat moet je niet doen?

Bezitsagressie ligt in de basis vaak aan een gebrek aan vertrouwen. De hond voelt zich bedreigd en hoe dichterbij jij komt, hoe groter die bedreiging is. Jouw hond moet leren dat jij te vertrouwen bent en dat jij juist geen bedreiging vormt. Maar hoe leer je je hond dat nou precies?

Deze dingen helpen je in ieder geval niet:

• Het speeltje/botje/voer afpakken
• De strijd aangaan met je hond
• Je hond een tik geven als hij gromt
• Boos worden op je hond

Al deze dingen voegen namelijk alleen maar nóg meer negatieve associaties toe aan het toch al negatieve gevoel dat jouw hond op zo’n moment ervaart. Maar wat moet je dan wel doen? Dat lees je hieronder.

Bezitsagressie: wat moet je wél doen?

Zoals ik al aangaf, gaat bezitsagressie over vertrouwen. Vertrouwen in jou. Vertrouwen dat jij het speeltje/botje niet zomaar afpakt. Vertrouwen dat het niet nodig is om je hond te verdedigen. Hoe kan je dit opbouwen?

In het geval van bezitsagressie richting mensen is het volgende belangrijk:

• Bouw jouw aanwezigheid terwijl jouw hond een speeltje of botje heeft heel rustig op. Ga dus niet meteen op 10 cm van je hond zitten, maar pak de ruimte die je hond nodig heeft en bouw dit heel rustig op. Volg hierin je hond. Liever te kleine stapjes dan te grote.
• Leer je hond dat jij juist iets positiefs toevoegt i.p.v. dat je iets afpakt. Gooi je hond bijvoorbeeld, terwijl hij een botje heeft, af en toe een lekkere beloning toe. Je hoeft hiervoor in eerste instantie niet dichtbij te komen. Gooi het gewoon terwijl je even langsloopt en bouw, net zoals in de tip hierboven, de afstand steeds een beetje af. Gewoon zodat je hond ervaart dat jij juist iets lekkers toevoegt aan het botje i.p.v. dat je het botje afpakt.
• Pak nooit iets af. Gewoon niet doen. Het versterkt alleen maar dat bedreigde gevoel.
• Ga aan de slag met het ruilen van botjes/speeltjes. Dit kan je doen door je hond te leren apporteren. Zo leert hij dat het afgeven van zijn bezit hem juist iets leuks oplevert in de vorm van een spelletje of iets lekkers.
• Houd huisdieren altijd uit elkaar wanneer ze een speeltje/botje hebben en één van de huisdieren kampt met bezitsagressie. Mijn honden zijn 5 en 6 en eten nog altijd elke maaltijd apart van elkaar – gewoon om gedoe te voorkomen. Ook krijgen zij nooit een botje als ik er niet bij ben of als de kinderen vrij door de woonkamer lopen. Ik wil dat mijn honden nooit het gevoel hebben dat hun bezit in gevaar komt en zij dit moeten verdedigen. Onthoud: voorkomen is altijd beter dan genezen.
• Zorg ervoor dat je hond niet in de situatie komt dat hij zijn bezit moet verdedigen ten opzichte van kinderen. Heeft je hond een botje? Doe hem dan met het botje in de bench, zodat kinderen hem nooit een bedreigd gevoel kunnen geven.
• Ga onder begeleiding van een gedragsdeskundige aan de slag met bezitsagressie als de bezitsagressie serieuze vormen aanneemt.